Öfke Kontrolü
Keşke o sözü hiç söylemeseydim! Keşke o şekilde davranmasaydım! Eğer siz de yukarıdaki cümleleri ara sıra olsa da kuruyor ve bu durumu değiştirmek istiyorsanız, bu yazıyı dikkatle okumanızı öneririm. Öncelikle kendinize şu soruyu sorunuz öfke kelimesi sizin için ne ifade ediyor? Aklınıza bir duygu mu, düşünce mi yoksa çeşitli davranışlar mı geliyor? Öfke çoğu zaman davranışlarda bağdaştırılsa da aslında bir duygudur. Hatta doğru yerde, doğru zamanda ve doğru şekilde boşaltıldığında son derece sağlıklı ve normal olan bir duygudur. Peki duygularımızdan korkmalı mıyız? Bu soru aklımızın bir köşesinde duradursun duygunun ne olduğuna ilişkin bir tanımla devam edelim. Duygularımız çoğu zaman belirli durumlar sonucunda oluşan olumlu ya da olumsuz hislerimize ilişkindir. 1980’lerde hem kültürler arası hem de doğuştan görme engelli olan bireylerle yapılan çeşitli araştırmalar duygulara ilişkin yüz ifadelerinin evrensel olduğunu ortaya koydu. Yani mutluluk, üzüntü ya da öfke gibi yüz kaslarımıza yansıyan duygular öksürme, hapşırma gibi içten gelen ve öğrenilmemiş tepkilerdir. Bu nedenle duygularımızdan korkmamalı, onların doğal ve gerçek olduğunu kabul etmeli ancak duygularımıza ilişkin ortaya koyduğumuz davranışlarımızın farkında olmalıyız. Öfkemizi şiddet gibi uygun olmayan yollarla ortaya koyuyorsak bu bizim duygumuzdan daha çok davranış şeklimizle ilgili ters giden bir şeylerin olduğunu göstermektedir. Saldırganlık ve şiddet ne yazık ki öfke ile ilgili sıkça karşılaştığımız uygun olmayan davranış uzantılarıdır. Öfkemizin kontrolden çıktığı şiddet ve saldırganlığa ulaştığı boyutlar ciddi sosyal problemlere neden olabilmektedir. Bu problemleri evliysek evimizde, öğrenciysek okulumuzda, çalışansak iş yerimizde bozulan ilişkilerimizle deneyimleyebiliyoruz. Siz de bu durumdan muzdaripseniz saldırganlığın çözüme ulaştırmadığını aksine işleri daha da içinden çıkılmaz bir hale soktuğunu gözlemliyorsunuzdur. Öfke kontrolünün şart olduğu nokta burasıdır.
Öfke Kontrolü Nedir? Öfke Kontrolünü Nasıl Sağlarız?
Öfke kontrolü temel olarak öfkeyi doğru ifade etme becerisidir. Amaç saldırganlık içermeyen, kişinin kendisine ve çevresine zarar vermeyecek şekilde duygusunu kabul edilebilir yollardan ifade etmesidir. Bu noktada öfkeyi bastırma ve öfkeyi kendine yöneltme ile ilgili doğru bilinen yanlışlar olabilmektedir. Öncelikle bastırma ve kendine yöneltme yaklaşımlarının sağlıklı ve çözüm getiren yaklaşımlar olmadığını belirtmek isterim. Çünkü bu yöntemler kısa vadede işe yarar yöntemler gibi gözükse de uzun vadede yüksek tansiyon, ülser, deri hastalıkları gibi bir takım psiko-somatik rahatsızlıklara neden olabilmektedirler.
Tavsiyeler
-
Öfkelendiğinizde bunu bastırmak ya da kaçmak yerine duygunuza yoğunlaşarak buna neden düşünce ve davranışlarınızı tanımaya çalışın, kontrolünüzün zayıfladığı hassas noktalarınızı keşfedin ve kendinizle yüzleşin. Farkında olmak hassas noktalarınızı güçlendirmek adına iyi bir başlangıç olacaktır.
-
Olası öfke patlamalarınız için eylem planı geliştirin bu gevşeme ve nefes egzersizleri veya bir süreliğine ortamdan uzaklaşmak olabilir.
-
Empatik anlayış geliştirmeye çalışın bu noktada dinlemenin olmazsa olmaz bir iletişim aracı olduğunu unutmayın ve iyi bir dinleyici olmaya çalışın.
“Herkes öfkelenebilir, bu kolaydır. Ancak; doğru kişiye, doğru ölçüde, doğru zamanda, doğru nedenle ve doğru şekilde öfkelenmek, işte bu zordur.”
ARİSTO